DZIADY - SŁUCHOWISKO - Wojciech Kopeć

TEKSTY

Autor scenografii Wojciech Kopeć

Ośrodek Praktyk Teatralnych „Gardzienice” na początku swojej działalności był wyjątkową aktywnością.
Charakter performatywny wydarzeń przez nią prowokowanych (które trudno precyzyjnie klasyfikować, ponieważ wymykają się takim określeniom jak spektakl, wywiad środowiskowy czy badanie źródeł) stawał się bramą przez którą przechodziło wiele aspektów pamięci indywidualnej i kolektywnej. Czynnik fizyczny kontaktu, rodzaj doświadczenia grupowego (wspólny śpiew, rozmowa, biesiada) stanowił istotny element połączenia różnych, mimo wszystko, światów.

Poszukiwanie pozostałości kultury już niepowszechnej na eksplorowanym terenie, swojego rodzaju „ostańców”, docieranie do najstarszych mieszkańców jako źródeł — to wszystko wydaje się ważne. Element zdarzenia (kulturowego zderzenia) stanowi również istotny czynnik kształtujący pracę pierwszego okresu teatru.
Działania mające w swojej istocie chociażby część charakteryzowaną jako „badania źródłowe” często spotyka klątwa archiwizacji. Mam na myśli okres następujący po euforii poszukiwawczej i odkrywczej. Okazuje się, że do skarbca wypełnionego po brzegi zdobytymi bezcennymi materiałami nikt nie zagląda. Albo prawie nikt.

∽ ❊ ∼

W tym przypadku (bo przypadek to właściwe słowo) sto godzin materiałów dźwiękowych nagranych na szpulach taśm magnetycznych trafiło w ręce teatrologa Dominika Gaca oraz znanego z wielu projektów (m.in. teatralnych) muzyka Michała Kuźniaka-Nihila. Świadomiszczególnej wagi materiałów, jakie mieli przed sobą, poświęcili im sześć lat destylując odsłuchiwane po tysiąckroć materiały. Uprzednio wyprawili się sami do kaplicy gardzienickiej, mierząc to miejsce własną muzyką. Pielgrzymowa wyprawa do źródła.Moim założeniem była praca symultaniczna do modyfikowanej w ostatniej już fazie warstwy audio. Właściwe wydało mi się skupienie na równoległości naszych poszukiwań, zamiast na próbie ilustrowania lub budowania ekwiwalentu działań scenicznych w statycznej formie.

Zamysł powstawał wokół idei percepcji łańcucha kontekstów i symboliki (znaczeń) materialnych — jednocześnie zanurzając się w warstwie pojęć pamięci kolektywnej i indywidualnej. Świadomy mnogości nawiązań i narracji zawartych w prezentowanym materiale starałem się skrajnie redukować wykorzystywane potencjalnie elementy organizując przestrzeń wokół kilku obiektów i światła. Zbudowanie form w duchu „powtórzenia” i „różnicy” zawierało się w rozważaniach towarzyszących mi od dawna. Jednocześnie koncepcja podróży obiektów analogicznych do tych po jakie sięgałem wcześniej spajała się z myślą o „peregrynacji”. Obiekty kubaturowe i „krzesło” — dawały szanse na odkrycie nowych kontekstów przy jednoczesnym rozwijaniu wielu wpisanych w nie cech.

∽ ❊ ∼

Korzystna dla wydarzenia audialnego minimalistyczna scenografia mogła nasycać się aspektami in situ adekwatnie do miejsc poszczególnych odsłuchów. Przekraczanie granic percepcji poprzez „fizyczność” obiektów, którą akcentowałem już w poprzednich realizacjach (skrzynia jako przedmiot, ale również „model retoryczny” i metafora) wydała się koherentnie spotykać z założeniem słuchowiska.Ale szczególnym elementem opisywanej aktywności jest dla mnie podróż i prezentacja w kolejnych przestrzeniach mocno uwarunkowanych kulturowo czy pamięciowo (czasem trudno to rozdzielić). Aspekt peregrinatio wzbogaca kontekst in situ. Dlatego zdarza się, żewplatam w założenie elementy/przedmioty miejscowe.

Za każdym razem samodzielnie buduję aranżację i po wyczerpującym wieczorze składam ponownie i zabezpieczam przed dalszą drogą. Ten schemat również jest dla mnie ważny jako część doświadczenia wpisanego w ten projekt. Może w ten sposób czuję się lepiej nie pozostawiając przedmiotów samych w kolejnych etapach pielgrzymki. Może też mam wtedy czas na bycie jednym z widzów, którzy jak wiadomo są również współautorami tego słuchowiska.

Google Sites

Report abuse